Επιστολή προς Αρχηγό ΓΕΝ από τον κ. Άγγελο Καλίτση, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου “1900” στον Φιλοπρόοδο όμιλο Βροντάδου Χίου.
Το βιβλίο «1900 – Οι περιπέτειες του Παύλου Κουντουριώτη στον πρώτο υπερατλαντικό πλου με το εύδρομο Ναύαρχος Μιαούλης» εκδ. 2015
Έκδοση ΓΕΝ – Πλωτού Ναυτικού Μουσείου Θ/Κ Γ. Αβέρωφ, της εργασίας – έρευνας των Στεφ. Μίλεση και Παν. Τριπόντικα.
Όπως κάθε χρόνο, το Σωματείο μας «Φιλοπρόοδος Όμιλος Βροντάδου» συμμετείχε στις παγχιακές εκδηλώσεις για την Απελευθέρωση της Χίου˙ ειδικώτερα τίμησε την επέτειο της καθοριστικής μάχης του Αίπους με σειρά εκδηλώσεων που πραγματοποίησε. Μεταξύ των άλλων, η παρουσίαση στην εστία του, του βιβλίου «1900 – Οι περιπέτειες του Παύλου Κουντουριώτη στον πρώτο υπερατλαντικό πλου με το εύδρομο ΝΑΥΑΡΧΟΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ» εκδόσεως 2015, από τον Πλωτάρχη ΠΝ κ. Παναγιώτη Τριπόντικα, εκ των συγγραφέων του βιβλίου, που αναφέρεται στην αποστολή που ανατέθηκε στο εύδρομο «Ναύαρχος Μιαούλης» να παρουσιάσει την Ελληνική Σημαία στην Ομογένεια της Αμερικής.
Ο ομιλητής παρουσίασε το ιστορικό κατόρθωμα με περισσή γλαφυρότητα, καλλιέπεια και παραστατικότητα συντελούντων και των εικόνων που προεβάλοντο, που είναι έκδοση του Πλωτού Ναυτικού Μουσείου Θ/Κ Γ.Αβέρωφ στο οποίο διετέλεσε διευθυντής και πνευματική εργασία – έρευνα που ίδιου του ομιλητή Παναγιώτη Τριπόντικα και του Στέφανου Μίλεση και χρηματοδοτήθηκε από την Υδρογραφική Υπηρεσία.
Πέρα των θερμών συγχαρητηρίων που ο ομιλητής, απέσπασε από το εκλεκτό ακροατήριο, πολλοί εξέφρασαν την επιθυμία να αποκτήσουν το εξαιρετικό σε εμφάνιση και εκτύπωση εικονογραφημένο βιβλίο που αποτελεί ένα συναρπαστικό αφήγημα, μια πραγματική ιστορία, μια σελίδα από τα αναρίθμητα επιτεύγματα του Ελληνικού Ναυτικού το έμψυχο υλικό του οποίου παρά την ακαταλληλότητα του πλοίου για ένα τέτοιο υπερατλαντικό ταξίδι, έφερε σε πέρας την εξαιρετικά δύσκολη αποστολή του χάρη στην πίστη, το φιλότιμο, τη γενναιότητα και τις άλλες αρετές του Κυβερνήτη, των Αξιωματικών και του πληρώματος του «Μιαούλη».
Το βιβλίο αφιερώνεται στη μνήμη του Ναύαρχου Παύλου Κουντουριώτη, τους Αξιωματικούς και το πλήρωμα του εύδρομου «Μιαούλης», την Ελληνική Ομογένεια της Αμερικής και τον άγνωστο συγγραφέα του 1931 που μετέτρεψε τις αφηγήσεις των Αξιωματικών σε λογοτεχνικό δημιούργημα και απετέλεσε την πρώτη ύλη θα λέγαμε του περιεχομένου του βιβλίου, που οι συγγραφείς ξαναζωντάνεψαν.
Εκτός του Παύλου Κουντουριώτη του εμπνευσμένου Κυβερνήτη του «Μιαούλη» που υπήρξε αργότερα ως Αρχηγός του Στόλου εκ των πρωτεργατών των νικηφόρων Βαλκανικών Πολέμων που ακολούθησαν σε λίγα χρόνια στην ριψοκίνδυνη αποστολή της παρουσίασης της Ελληνικής Σημαίας στην Ομογένεια της Αμερικής, συμμετείχαν προικισμένοι Έλληνες Αξ/κοί που διακρίθηκαν στη συνέχεια στα πεδία των ενδόξων αγώνων του Έθνους και εργάστηκαν συστηματικά σε ζωτικούς τομείς του δημόσιου βίου για την παντοειδή ανάπτυξη της Χώρας.
Συγκεκριμένα στην αποστολή έλαβαν μέρος οι: Φιλ. Κανελλόπουλος, Δημ. Παπαχρήστος, Αριστ. Γιωτόπουλος, Ματθ. Ματθαιόπουλος (ιδρυτής της Υδρογραφικής Υπηρεσίας), Κων. Βούλγαρης, Ιω. Αποστολίδης Στεφ. Παπαρρηγόπουλος, Εμμ. Δραγάτσης, Βικ. Λοπρέστης, Κων. Μελάς (θεμελιωτής του ΕΟΤ και του Προσκοπισμού, αδελφός του Παύλου Μελά), Κων. Μαλικόπουλος, Γεώργ. Πανάς, Ιω. Θεοφανίδης (γνωστός για τις μελέτες του για τον «Μηχανισμό των Αντικυθήρων», Δημ. Παπαλεξόπουλος (συλλέκτης χαρτών που κοσμούν σήμερα το Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος), Νικ. Βότσης, Κοσμ. Μπούμπουλης, Νικ. Πασπάτης, Δημ. Βουρέκας, Βασ. Καζαμπέλης, Ιω. Χριστοφόρου, Νικ. Γρουμπός και Θεόδ. Γεωργακόπουλος. Ο συνολικός αριθμός των Αξ/κών και του πληρώματος ανήρχετο σε 215.
Στο συναρπαστικό ιστορικό αφήγημα έτσι όπως τελικά διαμορφώθηκε, όλα κάνουν εντύπωση. Οι λέξεις που χρησιμοποιούνται, οι έννοιες, οι εικόνες, μεταφέρουν τον αναγνώστη στις συνθήκες της πραγματικής ιστορίας και οι πασίγνωστοι και από την μετέπειτα κυρίως προσφορά τους στην πατρίδα ήρωες της, την κάνουν ιδιαίτερα ελκυστική και μοναδική. Από το πλούσιο σε νοήματα, περιστατικά και περιγραφές κείμενο, προβάλλομε και υπογραμμίζομε περιληπτικά τα παρακάτω:
Η επίκληση της Θείας Χάριτος.
Τον Βασιλέα Γεώργιο που επισκέφθηκε την αποστολή συνοδευόμενος από τον Πρίγκιπα Νικόλαο υποδέχθηκαν στη σκάλα του πλοίου, ο Υπουργός των Ναυτικών Βουδούρης, ο Κυβερνήτης Παύλ. Κουντουριώτης, ενώ οι Αξ/κοί και οι Ναύτες ήταν παρατεταγμένοι στο κατάστρωμα και παρουσίαζαν όπλα. Η ευχή του Βασιλέως ήταν «Ο Θεός μαζί σας».
Αργότερα τελέστηκε Αγιασμός και ήταν πάντοτε απαραίτητη καθημερινά μετά την εσπερινή κλήση η προσευχή του πληρώματος κατά την οποία επικρατούσε κατάνυξη και συγκίνηση.
Λιμάνια προσέγγισης.
Μάλτα, Γιβραλτάρ, Μαδέρα, Κανάριες Νήσοι, Ν. Πράσινο Ακρωτήριο, Μαρτινίκα, Δυτ. Αντίλλες, Η.Π.Α. (Φιλαδέλφεια, Ν. Υόρκη, Βοστώνη), Αζόρες, Ισπανία (Βαρκελώνη), Γαλλία (Μασσαλία). Η διαδρομή του Χριστόφορου Κολόμβου.
Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του «Μιαούλη».
Το εύδρομο «Ναύαρχος Μιαούλης» ναυπηγήθηκε το 1878 στη Γαλλία. Έχει Μήκος 81,80 μ., πλ. 11μ., Μέσο βύθισμα 4,50 μ., Επιφάνεια ιστίων 2.150 τ.μ., ιπποδύναμη 2100 ίπ., ταχύτητα 15,50 μ. την ώρα.
Προβλήματα και προσάραξη.
Προ της αναχωρήσεως αρκετοί μηχανικοί και άλλα προβλήματα αντιμετώπισε το «Μιαούλης», μέχρι που κάποιοι τα θεωρούσαν κακούς οιωνούς που επέβαλαν την αναβολή του ταξιδιού. Μεταξύ των άλλων την Κουλουριώτισσα μάνα που ζητούσε από τον Κυβερνήτη ν’ απαλλάξει το μονάκριβο παιδί της που ανήκε στο πλήρωμα από την αποστολή, την τρικυμία στο λιμάνι και την προσάραξή του στην Ακτή Ξαβερίου.
Κίνδυνοι στον ωκεανό και στα εξωτικά μέρη.
Το ακατάλληλο για ένα τέτοιο υπερατλαντικό ταξίδι πλοίο (ξεσκέπαστο, χωρίς κουβέρτα) κατά τη διάρκεια του μακρινού ταξιδιού που έπρεπε να ξεπεράσει την αγριότητα των στοιχείων της φύσεως, τα ωκεάνια ρεύματα και βάθη, τους κυκλώνες του Ατλαντικού, τα πελώρια κύματα, τους απρόβλεπτους ανέμους, τα πελώρια κήτη, αλλά και το πλήρωμά του, τις περίεργες συμπεριφορές των ιθαγενών στα μέρη που επισκέφθηκαν με τις παράξενες εμφανίσεις ως και τα δηλητηριώδη ερπετά σε κάποιες εκδρομές που πραγματοποίησαν.
Ευχάριστες στιγμές – κίνδυνοι.
Στην καθημερινότητα των επιβαινόντων, όπως συμβαίνει σε κάθε ζωντανό οργανισμό διεδέχοντο στιγμές ευχάριστες, επικίνδυνες, διαφορετικές, που έδιναν τον τόνο στη μονοτονία του μακρινού ταξιδιού, όπως: Το αργυρό κύπελλο που προσέφεραν οι ομογενείς με τις εισφορές τους, τα επίσημα και μη γεύματα, το θεατράκι του «Μιαούλη», ο Κυβερνήτης που μοιράζοντας αυτοπροσώπως τις στολές θεωρήθηκε από τις κόρες του καλός έμπορος, το «Μιαούλης» αγκυροβολεί προ του αγάλματος της Ελευθερίας στη Νέα Υόρκη, ο καρχαρίας που καιροφυλακτούσε, η τελετή του περάσματος του Τροπικού, η αγέλη των φυσητήρων, η Μαδέρα που είναι πατρίδα των μαδεριών, οι Κανάριες Νήσοι που ονομάζονται έτσι από μια ράτσα σκύλων και όχι από τα κανάρια, οι ταυρομαχίες, οι φωτογραφίες και τα κάθε είδους ενθύμια που προσπαθούσαν οι ομογενείς ν’ αποκτήσουν από τους αξ/κούς και το πλήρωμα ακόμη και τα …. Κουμπιά των στολών τους. Η απειθαρχία και η τιμωρία του σαλπιγκτή, ο μαύρος Ρέτζεναλ κ.α.
Η εφημερίδα ΑΤΛΑΝΤΙΣ.
Μεγάλο και καθοριστικό θα λέγαμε ρόλο για την πραγματοποίηση του ταξιδιού έπαιξε η εφημερίδα της ομογένειας ΑΤΛΑΝΤΙΣ που ιδρύθηκε το 1894 από τον Σόλωνα Βλαστό. Πλήρης βιβλιογραφία για το λαμπρό κατόρθωμα του Ελληνικού Ναυτικού καταγράφεται στις σελ. 299-311.
Τα οφέλη της αποστολής.
Ο χρόνος πραγματοποιήσεως του εγχειρήματος τελικά φαίνεται ότι ήταν ο πλέον κατάλληλος για να ανυψώσει το εθνικό φρόνημα μετά τον «ατυχή πόλεμο του 1897», να τονώσει το ηθικό του ΄Εθνους αλλά και να δοκιμάσει τις αντοχές του Πολεμικού Ναυτικού μας σε μια τέτοια αποστολή. Η συνάντηση του Παύλου Κουντουριώτη με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ουίλιαμ Μανκίνλεϋ στον Λευκό Οίκο ήταν πράξη φιλίας και αναγνώρισης του κατορθώματος των Ελλήνων. Ο Ματθ. Ματθαιόπουλος γράφει στις σελ. 33-34 για τις εμπειρίες και αρετές που αποκτά ο Αξιωματικός μέσα σε τέτοιες δύσκολες συνθήκες. «Η ακεραιότητα του χαρακτήρα, η συναδελφική αδελφοσύνη στη θάλασσα … η πειθαρχία που γεννιέται από τη δικαιοσύνη, η οποία όπως τιμωρεί οφείλει στον ίδιο βαθμό και να συγχωρεί … η γεμάτη θάρρος ματιά του Αρχηγού από την οποία εξαρτώνται οι τύχες όλων των επιβαινόντων, η στωικότητα του αγωνιζόμενου χωρίς λιποψυχία … και η εμμονή στον αγώνα κατά της μανίας των στοιχείων … η άνευ όρων υποταγή του υφισταμένου στην αγιότητα της ανώτερης αρχής, … η αφοσίωση, η εθελοντική θυσία κ.λ.π. είναι αρετές που διδάσκονται μόνο επί τους πλοίου».
Η συναναστροφή του πληρώματος με άλλους λαούς ασφαλώς τους μετέδωσε σοφία, αρετές και εμπειρίες που αργότερα θα αξιοποιήσουν στη ζωή και την πορεία τους. Η συνάντηση με τους ομογενείς τους γέμισε εθνική υπερηφάνεια βλέποντας τις πρωτοφανείς εκδηλώσεις αγάπης και ενθουσιασμού κατά την υποδοχή και την παραμονή τους στην Αμερική. Οι Έλληνες της Αμερικής έβλεπαν στα πρόσωπα του Κυβερνήτη των Αξιωματικών και του πληρώματος την πατρίδα την Ελλάδα, την κοιτίδα του πολιτισμού. Έβλεπαν μια άξια καθ’ όλα αποστολή αντάξια της Πατρίδας και ο ενθουσιασμός μεταβλήθηκε σε συγκίνηση, δάκρυα χαράς ανεπανάληπτους εναγκαλισμούς. Το όνομα του Παύλου Κουντουριώτη προξενούσε συγκίνηση. Με το επιβλητικό του παράστημα και την ευγένειά του ενέπνεε σ’ όλους σεβασμό, αγάπη και εμπιστοσύνη. Ανεπανάληπτες στιγμές για όλους.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ.
Συμπερασματικά το ναυτικό ιστορικό διήγημα είναι ένα συναρπαστικό και εξαιρετικά ενδιαφέρον κείμενο που παρουσιάζει σε όλες του τις λεπτομέρειες το ναυτικό κατόρθωμα των πρωταγωνιστών του που έγραψαν χρυσές σελίδες δόξας και προσφοράς στην ιστορική διαδρομή και πορεία τους. Επίσης είναι εξόχως διδακτικό και εκπέμπει μηνύματα θάρρους και αισιοδοξίας για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα η Πατρίδα μας. Κλείνοντας παραθέτουμε μικρά αποσπάσματα από τον χαιρετισμό του Πλωτάρχη Π.Ν. κ. Παναγιώτη Τριπόντικα:
«……… ΄Ομως παρά τις αντιξοότητες, τα εμπόδια και τις ατυχίες που ορθώθηκαν στον δρόμο τους, οι Αξιωματικοί και το πλήρωμα του εύδρομου «Ναύαρχος Μιαούλης», ανάδειξαν μια πρωτοφανή τόλμη που ενισχυόμενη από τη ναυτική ικανότητα του ίδιου του Κυβερνήτη του πλοίου, Αντιπλοίαρχου τότε Παύλου Κουντουριώτη, συνέχισαν και έφεραν εις πέρας την εντολή της πολιτικής ηγεσίας με κάθε τρόπο, ακόμη κι όταν χρειάστηκε να διαπλεύσουν τον ωκεανό με ιστία για να μην καταναλώσουν καύσιμα!» «…. Η παρούσα έκδοση εκπέμπει μηνύματα γενναιότητας, σε ειρηνική περίοδο και γι αυτό κρίνεται κατάλληλο τόσο για τους μαθητές όσο και για τους ενήλικες, καθώς οι γνώσεις, οι έννοιες, οι αξίες και τα πρότυπα συμπεριφοράς που σημειώνει, συμβάλλουν θετικά στην διαμόρφωση νοοτροπιών, στάσεων ζωής, στην πολυπολιτισμική ανεκτικότητα, στην ομορφιά της εξερεύνησης και της διαφορετικότητας, στην διάπλαση κοινωνικής ευαισθησίας, στοιχεία πολύτιμα ειδικά στην σημερινή εποχή ….».
Άγγελος Στ. Καλλίτσης – Τραπεζικός
Κοίλων 4 Αγ. Γεώργιος
82200 ΒΡΟΝΤΑΔΟΣ ΧΙΟΣ
Τηλ. 22710 – 92100
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
-Πλωτό Ναυτικό Μουσείο Θ/Κ «Γ.ΑΒΕΡΩΦ»
Φλοίσβος 17510 Π. Φάληρο ΑΘΗΝΑ
-κ. Στέφανο Μίλεση – κ. Παναγιώτη Τριπόντικα
Καυκάσου 72 18121 Κορυδαλλός
